Την 16η Νοεμβρίου 1973 η κατάληψη στο Πολυτεχνείο συνεχίζεται. Από τις πρώτες πρωινές ώρες ο κόσμος αρχίζει να συρρέει και να κατακλύζει τους δρόμους γύρω και μέσα στο πανεπιστημιακό ίδρυμα φωνάζοντας συνθήματα. Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου εκπέμπει από τους 1050 χιλιόκυκλους κι ακούγεται παντού “Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο! Σας μιλά ο σταθμός των ελεύθερων αγωνιζομένων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων…”
Κοφίνια με καρβέλια ψωμί που ο κόσμος έβαζε στο Πολυτεχνείο για τους φοιτητές/Περιοδικό “Ταχυδρόμος”, Νοέμβριος 1974
Η συντονιστική επιτροπή των αγωνιζόμενων φοιτητών ανακοινώνει το μανιφέστο της εξέγερσης:
“Αρχίζοντας πολιτικό αγώνα οι φοιτητές και οι Έλληνες εργαζόμενοι που κλείστηκαν στο Πολυτεχνείο, ξεκαθαρίζουν τις θέσεις τους και καλούν τον Ελληνικό Λαό να συσπειρωθεί γύρω τους, να αγωνιστεί μαζί τους ως την τελική νίκη. Όλοι ενωμένοι στον αγώνα για τη δημοκρατία και την εθνική ανεξαρτησία…”
Φιλμ βουβό του Associated Press News. Ανταποκριτής στην Ελλάδα ήταν ο φωτορεπόρτερ Αριστοτέλης Σαρρηκώστας
Η χούντα εξοργίζεται…η αστυνομία γίνεται όλο και πιο βίαιη. Οι συγκρούσεις με τους φοιτητές και τους διαδηλωτές όσο περνά η ώρα γίνονται σφοδρότερες.
Οι αστυνομικές δυνάμεις επιτίθενται εναντίον του πλήθους που ήταν συγκεντρωμένο έξω από το Πολυτεχνείο, με γκλομπς, δακρυγόνα και σφαίρες ντουμ-ντουμ.
Οι διαδηλωτές δεν υποχωρούν. Ο φόβος δεν τους σταματά, η τρομοκρατία αυτή τη φορά δεν πιάνει.
Τα συνθήματα από τους πολίτες, ακούγονται όλο και πιο δυνατά: “Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία”, “Όλοι ενωμένοι”, “Ελλάς Ελλήνων Φυλακισμένων”. Οικοδόμοι, μαθητές, εργάτες στήνουν οδοφράγματα με αυτοκίνητα, τρόλεϊ και λεωφορεία, για να κρατήσουν μακριά την αστυνομία. Σε πολλούς δρόμους κοντά στο Πολυτεχνείο ανάβουν φωτιές για να εξουδετερώσουν τα δακρυγόνα. Οι συμπλοκές πλέον δεν περιορίζονται γύρω από το Ίδρυμα αλλά σε όλο το κέντρο της Αθήνας. Χαυτεία, Μακρυγιάννη, Σταδίου, Κλαυθμώνος, πλατεία Ταχυδρομείου, Πανεπιστημίου, μετατρέπονται σε πεδία μάχης.
Πολλοί τραυματίζονται από ξύλα και πέτρες. Στις 7 το απόγευμα το Πολυτεχνείο έχει μετατραπεί σε νοσοκομείο. Στον πρόχειρο σταθμό Πρώτων Βοηθειών περιθάλπουν τους δεκάδες τραυματίες των συμπλοκών. Από το ραδιοφωνικό σταθμό μεταδίδονται συνέχεια εκκλήσεις για φάρμακα, ιατρικά εργαλεία, γιατρούς και ασθενοφόρα. Στις 10 το βράδυ ακούγονται πυροβολισμοί. Οι αστυνομικοί σκληραίνουν τη στάση τους και ρίχνουν στο “ψαχνό”.
Οι φοιτητές φωνάζουν ρυθμικά: “Απόψε σκοτώνουν τα παιδιά σας!”
Ο Διευθυντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αθηνών της Αστυνομίας Πόλεων ζητάει εγγράφως τη συνδρομή του στρατού «προς καταστολήν των ταραχών». Έως τα μεσάνυχτα οι μάχες συνεχίζονται και οι τραυματίες πολλαπλασιάζονται.
Ο εκφωνητής εκλιπαρεί για βοήθεια. Το κέντρο της Αθήνας ερημώνει….
Ένας οξύς θόρυβος ακούγεται απ’ τους στρατώνες του Γουδή και του Διονύσου. Είναι ο ήχος της ερπύστριας. Τα τανκς, με πλήρωμα απλούς φαντάρους βγαίνουν στους δρόμους. Προορισμός, το Πολυτεχνείο.
Κοντά στο σταθμό Λαρίσης συγκεντρώνονται τρεις μοίρες ΛΟΚ και μία μοίρα αλεξιπτωτιστών από τη Θεσσαλονίκη. Τρία άρματα μάχης κατέβηκαν από του Γουδή προς το Πολυτεχνείο. Τα δύο στάθμευσαν στις οδούς Τοσίτσα και Στουρνάρα, αποκλείοντας τις πλαϊνές πύλες του ιδρύματος και το άλλο έλαβε θέση απέναντι από την κεντρική πύλη. Η Συντονιστική Επιτροπή των φοιτητών ζητά διαπραγματεύσεις, αλλά το αίτημά τους απορρίπτονται.
Ξημέρωνε 17 Νοεμβρίου…
Πατησίων και Στουρνάρη/Αριστοτέλης Σαρρηκώστας(Sarris)/Associated Press News
Mε πληροφορίες από san simera.gr, mixanitouxronou.gr
Φωτογραφία εξωφύλλου: Από το έγχρωμο φιλμ του Πολυτεχνείου 16-17 Νοέμβρη 1973, του Νίκου Βερνίκου