Ένα άρθρο του δρ. Μιχάηλ Τοανόγλου, καθηγητής Τουριστικών Ξενοδοχειακών Σπουδών στο Jeonju University – South Korea και ιδρυτικό μέλος του ΕΠΟΤ-Tourism Think Tank στο money-tourism.gr.
Η τουριστική ανάπτυξη είναι ένα ζήτημα που εμπεριέχει πολλαπλά οφέλη αλλά και προκλήσεις, τόσο για τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς (stakeholders), όσο και για τις τοπικές κοινωνίες και τους πολίτες τoυ κάθε τόπου-προορισμού.
Επειδή σε διεθνές επίπεδο έχει ήδη υπάρξει σημαντική πρόοδος όπου πολυσυμμετοχικές προσεγγίσεις σε ζητήματα τουριστικής ανάπτυξης και διακυβέρνησης, οδήγησαν σε επιτυχημένες πρωτοβουλίες δημιουργίας τοπικών ή περιφερειακών DMOs (Οργανισμοί Διαχείρισης Προορισμών), θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να προβληματιστούμε για την αποτελεσματικότητα της οικονομίας επισκεπτών (visitors’ economy) και στον τόπο μας.
Έχοντας διανύσει σχεδόν μια δεκαετία πολυεπίπεδων κρίσεων και προκλήσεων στον ταξιδιωτικό και τουριστικό κλάδο, η τουριστική οικονομία φαίνεται να έχει πλέον πιο άμεσες επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες και τα τουριστικά οικοσυστήματα.
Με όλα τα θετικά ή αρνητικά που μπορούν να υπάρχουν, ο τουρισμός ξεδιπλώνεται δυναμικά σε τόπους όπου ζουν και εργάζονται απλοί άνθρωποι-πολίτες.
Βλέπουμε συχνά να ανοίγεται έντονος διάλογος για ζητήματα κλιματικής αλλαγής, προστασίας του περιβάλλοντος, κοινωνικών ανισοτήτων, πίεσης στην καθημερινότητα των κατοίκων (κυκλοφοριακό, σύστημα υγείας, κόστος διαμονής-ενοίκια, συνθήκες δουλειάς) και άλλα. Σε αρκετές περιπτώσεις στην διάρκεια τέτοιων συζητήσεων-διαβουλεύσεων εμφανίζονται διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των παραγόντων της τουριστικής βιομηχανίας από την μια πλευρά, και των κοινωνικών φορέων από την άλλη.
Σε τέτοιες συνθήκες ο ρόλος ενός πολυσυμμετοχικού οργανισμού διαχείρισης (DMO) μπορεί να είναι εξισορροπητικός και ιδιαίτερα εποικοδομητικός για την αναπτυξιακή πορεία του τόπου.
Μετά την πανδημία παρουσιάζονται διεθνώς φαινόμενα όπου από την μια οι κύριοι παίκτες του τουρισμού αναζητούν γρήγορη επαναφορά και αύξηση των τουριστικών μεγεθών ενώ οι τοπικές κοινωνίες από την άλλη, φαίνεται να αναζητούν περισσότερο την ποιότητα ζωής στην καθημερινότητα παρά την μονοσήμαντη αύξηση των επισκεπτών.
Η επιτυχία ενός DMO μπορεί να αποτυπωθεί με βάση την ικανότητα του να διασφαλίσει την βιώσιμη ανάπτυξη και να λειτουργήσει ως γέφυρα συνεννόησης μεταξύ διαφορετικών συμφερόντων που εκφράζουν οι κύριοι stakeholders του προορισμού και πάντα εντός ενός πλαισίου που θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό παράγοντα.
Στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίας ο όρος DMO έχει πολυσυζητηθεί και πρόσφατα μάλιστα έχει ενταχθεί και σε θεσμικά πλαίσια (Nόμος 4875 του 2021). Παρόλα αυτά δεν έχουν γίνει ακόμα σοβαρές προσπάθειες για την σύσταση τέτοιων πολυσυμμετοχικών φορέων που θα άνοιγαν τον δρόμο για πιο ορθολογικές πολιτικές και στρατηγικές ανάπτυξης. Ιδιαίτερα σε περιοχές με έντονη τουριστική δραστηριότητα και μεγάλη εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από τον τουρισμό, τέτοιες πρακτικές διαχείρισης είναι κάτι παραπάνω από επιβεβλημένες.
Η διεθνής πραγματικότητα εξ΄άλλου το αποδεικνύει περίτρανα. Ήρθε πλέον η στιγμή που πρέπει να γίνει ουσιαστική διαβούλευση σε αυτή την κατεύθυνση, μιας και οι υφιστάμενες προκλήσεις είναι πολλές, αλλά και οι πιθανότητες μελλοντικών κρίσεων πυκνώνουν.
Πηγή: money-tourism.gr/Δρ.Μιχάηλ Τοανόγλου