Από τις 31 Ιανουαρίου και για 15 μέρες δόθηκε στους πολίτες η δυνατότητα να συνεισφέρουν στην τελική διαμόρφωση του σχεδίου νόμου «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» καταθέτοντας σκέψεις και προτάσεις.
Μέσα από συνολικά 1.240 σχόλια, επιχειρηματίες, πολίτες, δήμοι, φορείς και οργανώσεις εξέφρασαν τις απόψεις τους επί του νομοσχεδίου. Πολλοί ήταν αυτοί που ζήτησαν ευνοϊκότερους όρους για την εμπορική εκμετάλλευση και τουριστική αξιοποίηση των αιγιαλών, όμως και πολλοί άλλοι αιτήθηκαν ακόμη πιο αυστηρούς περιορισμούς στις επιχειρήσεις.
Όπως ήταν αναμενόμενο, περιβαλλοντικές οργανώσεις και κινήματα πολιτών, όπως της Πάρου και της Νάξου, ήταν ιδιαίτερα ενεργά καθ’ όλη τη διαδικασία, καταθέτοντας τις προτάσεις τους και ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή του κόσμου στη διαβούλευση μέσω αναρτήσεων στο Facebook. Η κινητοποίηση τους εξισορρόπησε τελικά την υποβολή σχολίων από επιχειρηματίες και συντεχνίες υπέρ της τουριστικής εκμετάλλευσης, που εξέφραζαν με κάθε τρόπο ότι τα νέα μέτρα είναι πολύ σκληρά και θα φέρουν τον «θάνατο του επιχειρείν».
Τα περισσότερα σχόλια, σε ποσοστό 26%, συγκέντρωσε το Άρθρο 8, το οποίο αφορά στους γενικούς όρους και περιορισμούς στην παραχώρηση απλής χρήσης. Σύμφωνα με αυτό, η σύμβαση παραχώρησης δεν μπορεί να έχει χρονική διάρκεια μικρότερη του 1 έτους και μεγαλύτερη των 3 ετών ενώ το ποσοστό της παραχωρούμενης έκτασης για ομπρελοκαθίσματα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 60% της παραλίας (30% αν πρόκειται για προστατευόμενη). Ταυτόχρονα ορίζει την ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον 4 μέτρων.
Οι επαγγελματίες επιζητούν αφενός περισσότερο χρόνο μίσθωσης από τα 3 χρόνια, αλλά και μεγαλύτερο ποσοστό αξιοποιήσιμης έκτασης. Πολίτες και περιβαλλοντικές οργανώσεις θέλουν αντίθετα να εξασφαλίσουν μεγαλύτερο ποσοστό ελεύθερης παραλίας και θεωρούν αναχρονισμό τη μείωση του ελάχιστου πλάτους της ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή από τα 5 μέτρα, που ισχύουν σήμερα, στα 4.
Η συντριπτική πλειοψηφία επικεντρώνεται στην υποχρέωση του παραχωρησιούχου να εξασφαλίζει την υπηρεσία ναυαγοσώστη, κάτι για το οποίο μέχρι τώρα υπεύθυνος ήταν ο Δήμος. Τέλος, πολλοί υπογραμμίζουν ότι η ρύθμιση για τις εγκαταστάσεις για ΑΜΕΑ πρέπει να διευκρινιστεί περαιτέρω.
Το Άρθρο 11 «Διαδικασία παραχώρησης απλής χρήσης σε όμορη επιχείρηση ή σωματείο» συγκέντρωσε 143 σχόλια, η πλειονότητα των οποίων προέρχεται από επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στις παραθαλάσσιες περιοχές. Σημαντικό ποσοστό εξέφρασε παράπονα χαρακτηρίζοντας «καταχρηστική» την προσαύξηση 20% σε όμορες επιχειρήσεις. Πολλοί τονίζουν ότι τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα καταστήματα εστίασης και οι επιχειρήσεις θαλάσσιων σπορ θα πρέπει κι αυτά να συμπεριληφθούν ρητά στην κατηγορία των όμορων επιχειρήσεων, οι οποίες βάσει του νομοσχεδίου δεν υποχρεούνται να συμμετέχουν σε δημοπρασία (το άρθρο περιλαμβάνει μέχρι στιγμής ξενοδοχειακά καταλύματα, κάμπινγκ, κέντρα αναψυχής και ναυταθλητικά σωματεία).
Το Άρθρο 5, το οποίο συγκέντρωσε 62 σχόλια, περιγράφει τους παράγοντες και τις ενδείξεις που καθορίζουν τα όρια του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού σε μια παράκτια ζώνη, όπως τη γεωμορφολογία του εδάφους, τον τομέα ανάπτυξης του κυματισμού, την ύπαρξη ευπαθών οικοσυστημάτων και προστατευόμενων περιοχών κ.α. και ορίζει ότι ο καθορισμός των ορίων αυτών γίνεται μετά από απόφαση Επιτροπής, που θα αποτελείται από τον πρόεδρο της Κτηματικής υπηρεσίας, έναν μηχανικό της Κτηματικής ή άλλης δημόσιας υπηρεσίας, τον αρμόδιο Λιμενάρχη, έναν γεωλόγο από την Περιφέρεια και τον προϊστάμενο της οικείας Διεύθυνσης Πολεοδομίας.
Αρκετοί είναι αυτοί που επισημαίνουν ότι τα μικτά κλιμάκια που δημιουργούνται για να εποπτεύουν τυχόν παρανομίες θα πρέπει να συντονιστούν σε πολλά ζητήματα (επιτόπια αυτοψία, ενημέρωση σε όλους τους εμπλεκόμενους, επιβολή προστίμων κ.α.) και μάλιστα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Όπως αναφέρεται, οι συγκεκριμένοι έλεγχοι καθίστανται από δύσκολοι έως αδύνατοι στα νησιά, όπου οι αποστάσεις γίνονται ακόμη μεγαλύτερες.
Παράλληλα, επιχειρηματίες ζητούν την παραχώρηση του αιγιαλού για επαγγελματική δραστηριότητα, παρότι η διαδικασία δε θα έχει ολοκληρωθεί.
Το Άρθρο 1 συγκέντρωσε γενικότερα σχόλια. Πολλοί τονίζουν ότι οι αρμοδιότητες και τα έσοδα των Δήμων θα πρέπει να αυξηθούν, ενώ κατ’ επανάληψη υποστηρίζεται ότι η υποστελέχωση της Κτηματικής υπηρεσίας του δημοσίου και η έλλειψη τεχνογνωσίας θα δημιουργούν καθυστέρηση στην τυπική έγκριση των παραχωρήσεων με αποτέλεσμα να δημιουργούνται νομικές επιπλοκές και κατά τη διάρκεια ελέγχων όπου, με υπαιτιότητα της υπηρεσίας, δεν έχουν δοθεί οι νομικές εγκρίσεις. Ακόμη, επειδή η διαδικασία παραχώρησης προϋποθέτει τον ορισμό αιγιαλού και παραλίας από επιτροπές την Κτηματικής υπηρεσίας, του Δήμου και του λιμενικού, τονίζεται η έλλειψη τεχνολογιών τηλεπισκόπησης και ψηφιακών χαρτών.
Οι πολίτες ζητάνε, πέρα από το ποσοστό κάλυψης, το οποίο ορίζεται ρητά στο νομοσχέδιο, να καθοριστεί και ο ανώτατος αριθμός ομπρελών. Τονίζεται η έλλειψη περιβαλλοντικής μελέτης, και ότι το εν λόγω νομοσχέδιο ίσως να είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Περιβάλλοντος και όχι του Οικονομικών. Περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες διαμαρτύρονται για την έλλειψη ΘΧΣ με κορύφωση τη μη κύρωση του Πρωτοκόλλου Ολοκληρωτικής Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης, όπως ορίζεται στη Σύμβαση της Βαρκελώνης. Υπογραμμίζουν ότι το νομοσχέδιο θα πρέπει να ρητά να περιλαμβάνει στο επίκεντρο του σκοπού του την εξασφάλιση της ελεύθερης πρόσβασης που συνεπάγεται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας των ακτών.
Σημαντικό ποσοστό των σχολιασμών χαρακτήρισαν ασαφείς τις διατυπώσεις του Άρθρου 4 «Προστατευόμενοι αιγιαλοί και παραλίες και αιγιαλοί και παραλίες κοινής προστασίας» ως προς τη διάκριση ανάμεσα σε «κοινές» , «προστατευόμενες» και «υψηλής προστασίας» παραλίες, καθώς και το νόημα που αποδίδεται σε αυτά τα επίθετα.
Το Άρθρο 9 «Τμήματα αιγιαλών και παραλιών που μπορούν να παραχωρηθούν για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας» εστιάζει στη διαδικασία και τα ποσοστά που μπορεί να διεκδικήσει ένας παραχωρησιούχος: το τμήμα που παραχωρείται δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 τ.μ., οι αποστάσεις μεταξύ των τμημάτων πρέπει να είναι τουλάχιστον 6 μέτρα, ενώ το σύνολο των τμημάτων που παραχωρούνται δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 50% της παραλίας.
Κινήματα πολιτών ζητούν να έχουν οι Δήμοι μεγαλύτερη συμμετοχή στη διαδικασία, ώστε να μπορούν να επιβάλλουν ακόμα και την απαγόρευση δημοπράτησης ορισμένων παραλιών, για τις οποίες γνωρίζουν ότι έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Σε ευθεία αντίστιξη, αρκετά σχόλια από επιχειρηματίες δηλώνουν ότι αυτά τα επιτρεπόμενα εμβαδά παραχώρησης τους απειλούν με εξαφάνιση, και ότι δεν μπορούν να επιβιώσουν αν εφαρμοστούν στην τωρινή τους μορφή.
Τα Άρθρα 17, 18 και 19 περιγράφουν αναλυτικά τη διαδικασία των ελέγχων που θα γίνεται για τυχόν παραβάσεις στα παραχωρούμενα τμήματα αιγιαλού και παραλίας, τα διοικητικά μέτρα που λαμβάνονται για την απομάκρυνση των αυθαίρετων κατασκευών ή καταλήψεων και τις κυρώσεις που αναλογούν στους παραβάτες.
Όπως αναφέρει η πλευρά των πολιτών, ο ελεγκτικός μηχανισμός που προτείνεται δεν επαρκεί για να εξασφαλίσει την προστασία των παραλιών, καθώς η υποστελέχωση της Κτηματικής Υπηρεσίας, σε συνδυασμό με τον συντονισμό πολλών διαφορετικών αρχών σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις που θα ανοίξουν οδούς διαφυγής των προστίμων για τους παραβάτες.
Από την άλλη, επιχειρηματίες και επαγγελματικές ενώσεις ζητούν οι έλεγχοι να γίνονται αποκλειστικά από την Κτηματική Υπηρεσία, χωρίς εμπλοκή των Δήμων όπου βρίσκονται οι παραλίες. Όσον αφορά τις κυρώσεις, τονίζουν την ανάγκη μείωσης του χρόνου αποκλεισμού και του προστίμου μιας επιχείρησης μετά από συνεχόμενες παραβιάσεις της σύμβασής της σε μια παραλία, κάνοντας λόγο για «εξόντωση του επιχειρηματία».
Σημαντικό μέρος των σχολιασμών σημειώθηκαν και στο Άρθρο 24 με τίτλο «Καταργούμενες διατάξεις» που διευκρινίζει ότι ορισμένα άρθρα του ν. 2971/2001 (Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις) καταργούνται έπειτα από την έναρξη του νέου νομοσχεδίου. Με 80 σχόλια τοποθετούνται κάτοικοι και οργανώσεις των Δωδεκανήσων για το γεγονός ότι το Άρθρο 26 του ν. 2971/2001 (Καθεστώς Δωδεκανήσου) δεν καταργήθηκε (ή έστω τροποποιήθηκε). Το άρθρο αυτό λέει ότι όσον αφορά στα νησιά του νομού Δωδεκανήσου, ο ν. 2971/2001 εφαρμόζεται παράλληλα με τις διατάξεις του Κ.Δ. 132/1929 περί Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου, οι οποίες εξαιρούν τα Δωδεκάνησα από την οριοθέτηση που γίνεται στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεια δημιουργώντας, σύμφωνα με τα σχόλια, «πολίτες δύο ταχυτήτων».
.
Πηγή: sustainablecyclades.gr
Κεντρική εικόνα: Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες | Save Paros Beaches. [Στέφανος Μαγκριώτης]