Νυν και αεί/Σταύρος Ξαρχάκος/1974

Ειρήνη Προμπονά

απο Cyclades Open

Εκτάκτως Κυριακή και εκτάκτως εκτός συνηθισμένης ώρας η «Μουσική Χρονομηχανή» του Cyclades Open μας γυρίζει πίσω στην Πρωτομαγιά του 1886, του 1944 και του 1976. Το τραγούδι “Νυν και αεί” εμβληματικό.

Ήταν Χριστούγεννα του 1974  όταν κυκλοφόρησε ο δίσκος «Νυν και αεί» σε ποίηση Νίκου Γκάτσου και μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου. Ερμηνεύουν η Βίκυ Μοσχολιού και ο Νίκος Δημητράτος, ενώ ο ζωγράφος Γιάννης Μόραλης έχει φιλοτεχνήσει το εξώφυλλο του δίσκου. Η εξαιρετική ενορχήστρωση είναι του Σταύρου Ξαρχάκου και ο δίσκος περιλαμβάνει 10 μουσικά «διαμάντια», εκ των οποίων 6 από αυτά ερμηνεύει η Βίκυ Μοσχολιού και 4 ο Νίκος Δημητράτος.

Πρωτομαγιά

με το σουγιά

χαράξαν το φεγγίτη

και μια βραδιά

σαν τα θεριά

σε πήραν απ’ το σπίτι.

Κι ένα πρωί σε μια γωνιά στην Κοκκινιά

είδα το μπόγια να περνά και το φονιά

γύρευα χρόνια μες στον κόσμο να τον βρω

μα περπατούσε με το χάρο στο πλευρό.

Νυν και αεί

μες στη ζωή

σε είχα αραξοβόλι

μα μιαν αυγή

στη μαύρη γη

σε σώριασε το βόλι.

Κι ένα πρωί σε μια γωνιά στην Κοκκινιά

είδα το μπόγια το ληστή και το φονιά

του ‘χανε δέσει στο λαιμό του μια τριχιά

και του πατάγαν το κεφάλι σαν οχιά.

Η Πρωτομαγιά γιορτάζεται κάθε χρόνο σε ανάμνηση του ξεσηκωμού των εργατών του Σικάγο την 1η Μαΐου 1886. Ένας αγώνας για το αυτονόητο δικαίωμα στην 8ωρη εργασία και για την θέσπιση καλύτερων συνθήκων εργασίας για όλους.

Στη χώρα μας, που για το αυτονόητο έχουν χυθεί ποταμοί αίματος,  την 1η Μάϊου έχουν συμβεί μερικά ακόμα γεγονότα, που σημάδεψαν τη νεότερη ιστορία της, από ανθρώπους που πίστεψαν βαθιά πως η ελευθερία και η ευημερία κάθε ανθρώπου είναι πιο πάνω απ’ την ίδια τους τη ζωή.

Μια ζωή που οι ίδιοι δεν έζησαν, αφού γνώριζαν πως δίνοντας τον αγώνα για ένα καλύτερο αύριο,  ο θάνατος γι’ αυτούς παραμόνευε σε κάθε γωνιά. Αυτό όμως δεν τους εμπόδισε να θυσιαστούν, ώστε οι επόμενες γενιές να βρουν έναν καλύτερο κόσμο.

Την 1η Μάϊου του 1944 εκτελούνται 200 κομμουνιστές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τους Ναζί κατακτητές, σε αντίποινα για τη δολοφονία ενός Γερμανού στρατηγού από τον ΕΛΑΣ, στη Λακωνία. Το δυστύχημα στις μέρες μας είναι που βρέθηκαν άνθρωποι να θεωρήσουν  «λογικό» κάτι τέτοιο εστιάζοντας στο «κομμουνιστές» και όχι στο «πατριώτες», όπως και τότε άλλωστε.

Η διαταγή στον κατοχικό τύπο της εποχής, όπως την δημοσιεύει το sansimera.gr, έλεγε:

Την 27.4.1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως, εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν στρατηγόν και τρεις συνοδούς του αξιωματικούς και ετραυμάτισαν πολλούς Γερμανούς στρατιώτας. Εις αντίποινα θα εκτελεσθούν:

1. Ο τυφεκισμός 200 κομμουνιστών την 1.5.1944.

2. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών τους οποίους θα συναντήσουν τα Γερμανικά

Στρατεύματα επί της οδού Μολάων προς Σπάρτην, έξωθι των χωρίων.

Υπό την εντύπωσιν του κακουργήματος τούτου, Έλληνες εθελονταί εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.

Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος

Ο Αλέκος Παναγούλης, ήρωας της αντίστασης κατά της χούντας των συνταγματαρχών, βρίσκεται νεκρός  την 1η Μαΐου του 1976  από τροχαίο κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, στη Λεωφ. Βουλιαγμένης, στο ύψος του Αγ. Δημητρίου.

Ο Τύπος της εποχής έγραψε ότι κάποιοι ήθελαν να τον βγάλουν από τη μέση, επειδή είχε στην κατοχή του απόρρητα έγγραφα της δικτατορίας που έδειχναν τις σχέσεις γνωστών πολιτικών προσώπων της μεταπολιτευτικής περιόδου με τη δικτατορία. Τίποτα, όμως, δεν αποδείχθηκε και τα δημοσιεύματα παρέμειναν στο επίπεδο της εικασίας, όπως αναφέρει το sansimera.gr

Το τραγούδι «Νυν και αεί» αναφέρεται στο Μπλόκο της Κοκκινιάς, όταν στις 17 Αυγούστου 1944 οι Γερμανοί κατακτητές σε συνεργασία με Έλληνες δωσίλογους εκτέλεσαν 350 Κοκκινιώτες, στην πλειονότητά τους αγωνιστές της Αντίστασης.

Κάθε στίχος του Γκάτσου και αναπαράσταση εικόνων με την αξεπέραστη ερμηνεία της Βίκυς Μοσχολιού.

Για το «Νυν και αεί» ο Γιώργος Μακράκης, μουσικός παραγωγός, στο ειδικό αφιέρωμα της εφημερίδας «Καθημερινή» με τίτλο ««100 δίσκοι και η ιστορία τους» αναφέρει:

«Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την “Columbia” τα Χριστούγεννα του 1974 αμέσως μετά την εξέγερση στο Πολυτεχνείο… Τα τραγούδια είχαν γραφτεί αρχικά για την επιθεώρηση “Για μια χούφτα δολλάρια” του Φρέντυ Γερμανού και του Κυρ. Το 1975, ο δίσκος έγινε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Τα τραγούδια τα παρουσίασε την επόμενη σεζόν στο “Ζυγό” η Βίκυ Μοσχολιού σε ένα πρόγραμμα που είχε καταχειροκροτηθεί από το κοινό της εποχής».

«Νυν και αεί», ο διαχρονικός αγώνας για το αυτονόητο που για να το αποκτήσεις πρέπει να κάνεις το αδιανόητο, καθώς διαχρονικά τίποτα δεν χαρίζεται χωρίς αγώνα διαρκή και καθημερινό.

Καλή εργατική Πρωτομαγιά!

Δείτε επίσης