Περιβάλλον/Κλίμα: Η κλιματική κρίση είναι ευκαιρία για τον τόπο και ο γάιδαρος πετάει: Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε!

Ειρήνη Προμπονά

απο Cyclades Open

Φωτογραφικό αφιέρωμα για τα 50 χρόνια της Ευρώπης φιλοξενεί ο Guardian, με την κεντρική εικόνα του άρθρου να προέρχεται από την Ελλάδα, όπως αναφέρει το News247.

Πρόκειται για την φωτογραφία που είχε τραβήξει τον Αύγουστο του 2021, κατά τη διάρκεια της καταστροφικής φωτιάς στην Εύβοια, ο Κωνσταντίνος Τσακαλίδης. Σε αυτήν αποτυπώνεται η κραυγή μιας ηλικιωμένης, της κυρίας Παναγιώτας και ο πόνος της βλέποντας τον τόπο της να παραδίδεται στις φλόγες.

Εικόνα από τη φωτιά στην Εύβοια το 2021 sooc Κωνσταντίνος Τσακαλίδης

Στο θέμα του ο Guardian αναφέρει: “Δεκάδες τεράστιες πυρκαγιές ξέσπασαν στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2021, σκοτώνοντας τρεις, τραυματίζοντας τουλάχιστον 20 και καταστρέφοντας εκατοντάδες σπίτια εν μέσω ενός ιστορικού καύσωνα που κορυφώθηκε στις αρχές Αυγούστου, όταν στην πόλη του Λαγκαδά, κοντά στη Θεσσαλονίκη, η θερμοκρασία έφτασε τους 47,1 βαθμούς Κελσίου.

Οι πυρκαγιές στην ηπειρωτική χώρα και τα νησιά, συμπεριλαμβανομένης της Ρόδου και της Κρήτης, ακολουθήθηκαν από μια καταστροφική πυρκαγιά στο δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, την Εύβοια, που έκαψε σχεδόν 50.000 εκτάρια πευκοδάσους και ελαιώνες και ανάγκασε σε εκκένωση, με φέρι και ένα μικρό σκάφος, περισσότερων από 2.000 ατόμων. Είκοσι πέντε χώρες έστειλαν πυροσβέστες και εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων αεροπλάνων, και πολλοί διεθνείς οργανισμοί σημείωσαν τις πυρκαγιές, για άλλη μια φορά, ως παράδειγμα των ακραίων καιρικών συνθηκών που προκαλούνται από την παγκόσμια θέρμανση”.

Σήμερα 27 Σεπτεμβρίου 2023 ξεκίνησε μια ιστορική δίκη στο Στρασβούργο ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έξι νέοι από την Πορτογαλία, ηλικίας μεταξύ 11 και 24 ετών, προσέφυγαν στο δικαστήριο με στόχο να υποχρεώσουν 32 κράτη (όλα της ΕΕ αλλά και τις Βρετανία, Ελβετία, Νορβηγία, Ρωσία και Τουρκία) να προχωρήσουν σε άμεση μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ως εκ τούτου να προστατέψουν το περιβάλλον που ήδη έχει υποστεί τεράστιο πλήγμα με καταστροφικές -για τον άνθρωπο- συνέπειες, όπως αναφέρει στο ethnos.gr η Κυριακή Αξιώτη.

Στα κείμενα αντίκρουσης ωστόσο, που κατέθεσαν στο δικαστήριο τα εναγόμενα κράτη μέλη, ανάμεσα στα οποία, όπως έχει ήδη αναφερθεί συγκαταλέγεται και η χώρα μας, αρνούνται τους ισχυρισμούς των προσφευγόντων, υποστηρίζοντας ότι η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί απειλή για τη ζωή.

Σύμφωνα με τα επιχειρήματα της ελληνικής κυβέρνησης, όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, τα οποία παρέθεσε προς μελέτη στο δικαστήριο, δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει απόλυτη αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων που έχει αυτή στην ανθρώπινη ύπαρξη. Ειδικότερα, στο σχετικό κείμενο αναφέρεται: «οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως έχουν μέχρι τώρα καταγραφεί, δεν φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα την ανθρώπινη ζωή ή υγεία. Σε σχετικό έγγραφο του υπουργείου Υγείας επισημαίνεται πως παρά τις μελέτες των τελευταίων δέκα ετών σχετικά με την επιρροή της κλιματικής αλλαγής στον άνθρωπο, δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει απόλυτη αιτιώδης συνάφεια μεταξύ αυτής και των επιπτώσεων που έχει στη ζωή ή/και στην υγεία ενός ατόμου».

Στο ίδιο άρθρο επισημαίνεται: «O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε έκθεσή του αναφέρει πως οι όλο και αυξανόμενες θερμοκρασίες φαίνεται πως θα έχουν αντίκτυπο στη θνησιμότητα ολόκληρου του πλανήτη, ωστόσο υφίσταται μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το κατά πόσο η στάθμιση της τελικής θνησιμότητας θα είναι θετική ή αρνητική».

Η θέση ωστόσο της ελληνικής κυβέρνησης, όπως επισημαίνεται στο ρεπορtάζ του ethnos.gr, που εκπροσωπείται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, γεννά πλήθος ερωτημάτων, δεδομένων των θυμάτων και των καταστροφών της κακοκαιρίας Daniel που έπληξε πρόσφατα τη χώρα και που σύμφωνα με ισχυρισμούς, ήταν απόρροια της κλιματικής αλλαγής.

Η καμένη Εύβοια στο Βόρειο τμήμα της, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές πλήττεται σφοδρά από την κακοκαιρία Elias. Το ίδιο ο Βόλος και η Θεσσαλία.

Ο κεντρικός οδικός άξονας από τη Νότιο προς τη Βόρεια Εύβοια έχει κοπεί λόγω κατολίσθησης στην περιοχή Δερβένι, με τα μηχανήματα να εργάζονται πυρετωδώς για να απομακρύνουν τα μπάζα όμως στην περιοχή έχει κυριολεκτικά συγκεντρωθεί ένα ολόκληρο βουνό. Επίσης, πολλές περιοχές είναι χωρίς ρεύμα από τις πρώτες πρωινές ώρες, καθώς δέντρα ξεριζώθηκαν και έπεσαν πάνω σε καλώδια της ΔΕΗ, βυθίζοντας στο σκοτάδι ολόκληρες περιοχές, αλλά και χωρίς νερό, ενώ η κυκλοφορία ακόμη και μέσα στα χωριά είναι πλέον επικίνδυνη.

Στην Θεσσαλία καταστράφηκε ολοσχερώς ο πρωτογενής τομέας, άνθρωποι είδαν τους κόπους μιας ζωής να βυθίζονται στη λάσπη και παραμένουν ανέστιοι, πρόσφυγες (περιβαλλοντικοί) στην ίδια τους τη χώρα. Πριν καν μαζευτούν οι λάσπες, τα νεκρά ζώα, πριν καν μπει μια υποτυπώδης τάξη στα συντρίμμια της ζωής τους μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα πλήττονται από μια νέα κακοκαιρία με την ονομασία Elias.

Μέσα στον Αύγουστο εκατοντάδες άλλοι είδαν το βιός τους να καίγεται και στις δυο περιπτώσεις χάθηκαν άνθρωποι. Η μόνιμη επωδός “προέχει η ανθρώπινη ζωή”. Γεγονός και μάλιστα αδιαμφησβήτητο. Μόνο που ξεχνούν τι σημαίνει, εν τω μεταξύ, να επιβιώνεις από τέτοια καταστροφή έχοντας χάσει συγγενείς, το σπίτι σου τη ζωή σου ολόκληρη. Ξεχνούν την ανοιχτή πληγή αυτών των ανθρώπων που ζουν σαν ζωντανοί νεκροί. Ξεχνούν την δυσκολία μιας νέας αρχής σε μια χώρα που όλα δείχνουν “τέλος”.

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr τα μεγαλύτερα ύψη βροχής καταγράφηκαν στην Εύβοια και πιο συγκεκριμένα στην Βατερή (260 χιλιοστά), στην Ιστιαία (226 χιλιοστά) και στη Μακρυκάπα (203 χιλιοστά). Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται το αθροιστικό ύψος βροχής έως το απόγευμα της Τετάρτης 27/09.

Όπως σημειώνει η Νίκη Μπάκουλη στο Magazine του News247 “από τον Αύγουστο του 2016 ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής μειώνεται. Φέτος έφτασε σε ιστορικό χαμηλό. Και αυτό πρέπει να σε ανησυχεί”. Στο άρθρο εξηγούνται οι λόγοι που σχετίζονται με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και κατά συνέπεια με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η μικρή μας χώρα επί το λαϊκότερο μοιάζει να είναι στην “κοσμάρα της”. To ethnos.gr υπέβαλε ερώτημα σχετικά με το θέμα της δικαστικής διαμάχης που ξεκίνησε σήμερα στο Στρασβούργο και στο ΥΠΕΝ, την πλευρά του οποίου διατύπωσε ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης, σημειώνοντας: «Ως χώρα παράγουμε ένα πολύ μικρό ποσοστό των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ως εκ τούτου, αυτά που εμείς πρέπει να κάνουμε για την επίλυση ενός τέτοιου θέματος δεν είναι πολλά” θαρρείς και το θέμα εξαντλείται εκεί, μόνο στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που εμείς δεν εκπέμπουμε όσο άλλοι και δεν σχετίζεται με την διάλυση του περιβάλλοντος, την αλόγιστη ανάπτυξη, την διάβρωση των εδαφών μετά τις πυρκαγιές όταν ακολουθούν πλημμύρες, τις χιλιάδες ανεμογεννήτριες που τόλμησαν να δώσουν άδεια εντός της περιοχής natura της κατακαμένης Δαδιάς και μετά το σάλο που ξέσπασε πάγωσαν τα σχέδια για ένα χρόνο.

Γιατί πρέπει να κατανοήσουμε πως η μάχη είναι πολυεπίπεδη και ένα από τα θέματα είναι η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, επιμέρους όμως υπάρχουν πολλά που αφήνουν τις επόμενες γενιές χωρίς μέλλον.

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας μας δίνοντας συνέντευξη στο Bloomberg πριν από λίγες ημέρες υποστήριξε πως η κλιματική κρίση ευνοεί την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αποτελεί μια “ευκαιρία”.

Εκείνο που φαίνεται να μην κατανοεί η κυβέρνηση πιθανότατα λόγω των νεοφιλελεύθερων πολιτικών αντιλήψεων που την διακατέχουν ή λόγω τύφλωσης από πλήρη ανικανότηταή ασχετοσύνη είναι πως αυτή η κρίση, η κλιματική, δεν είναι απλά μια οικονομική κρίση που για κάποιους “ατσίδες” θα μετατραπεί σε ευκαιρία πλουτισμού και ακόμα (πόσο ακόμα;) μεγαλύτερης ανάπτυξης, ισοπέδωσης για την ακρίβεια.

Αν στο μυαλό τους δεν έχουν την πρόληψη βάσει των συνθηκών που βιώνουμε, τη βιώσιμη ανάπτυξη και αποανάπτυξη σε κάποιες περιπτώσεις , την προστασία του εναπομείναντος περιβάλλοντος και την προστασία των πολιτών η καταστροφή είναι βέβαιη.

Αν δεν μπορούν να δουν τη μεγάλη εικόνα, τον πλανήτη σε κρίση με ό,τι αυτό συνεπάγεται τότε σίγουρα μπορούν να ονειρεύονται ορδές τουριστών, βέβαιοι πως οι χώρες που δοκιμάζονται από την κρίση του κλίματος το πρώτο πράγμα που θα έχουν κατά νου είναι να κάνουν τουρισμό στην χώρα μας η οποία, ω τι σύμπτωση! θα μαστίζεται κι αυτή από την ίδια κρίση! Δεν χρειάζεται ν’ αναφέρουμε εδώ πόσο ευάλωτη πηγή εσόδων είναι ο τουρισμός, αρκεί η πανδημία Covid 19 για να καταλάβουμε τί συνέβη το 2020-2021, χωρίς να αναφερθούμε σε οικονομική κρίση, ακρίβεια, πόλεμο κλπ.

Η Lisa Schipper πάντως, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Βόννης, ειδική επιστήμονας για το περιβάλλον απόρησε με τον ισχυρισμό του πρωθυπουργού:

Η αρχαία Ελλάδα μας τροφοδοτεί με πολλούς μύθους για το ποια θα είναι η κατάληξη αυτής της ύβρης που διαπράττει η ανθρωπότητα απέναντι στον πλανήτη. Μια ύβρη που μοιάζει με αυτοχειρία βαδίζοντας εν γνώσει μας σ’ ένα γκρεμό μετρώντας ρεκόρ, δείκτες, ζητώντας κι άλλο κόσμο κι άλλη άναρχη δόμηση κι άλλη υποβάθμιση και καταστροφή του περιβάλλοντος κι άλλο κι άλλο, σαν μια τεράστια κοιλιά που δεν μπορεί να χορτάσει, βαφτίζοντας κάθε κρίση ‘ευκαιρία’, ακόμα και την ύστατη, την κλιματική, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τις συνέπειες παρά μονάχα λέγοντας “όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει”.

Μόλις χθες (26/09) το ΕΑΓΜΕ παρέδωσε την έκθεση αποτελεσμάτων για το 2022 «Δίκτυο Παρακολούθησης Υπόγειων Νερών»  στην αρμόδια διεύθυνση του ΥΠΕΝ. Η έκθεση αποτυπώνει την κατάσταση στα υπόγεια νερά τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική κατάσταση. Στο σύνολο της χώρας, το 76% των υπογείων υδάτων θεωρείται ότι βρίσκεται σε καλή ποσοτική κατάσταση και το 20% σε κακή (για το 4% δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία). Οσον αφορά την ποιότητα, το 58% θεωρείται ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση, το 29% σε κακή κατάσταση, ακόμη ένα 11% βρίσκεται σε κακή κατάσταση αλλά για φυσικούς λόγους (λ.χ. είδος πετρωμάτων), ενώ για το 2% δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία.

Στο ρεπορτάζ του Γιώργου Λιάλιου στην “Καθημερινή” δίνονται λεπτομέρειες για κάποιες περιοχές μεταξύ των οποίων βρίσκεται και η νοτιοδυτική Νάξος: “Στα νησιά του Αιγαίου (πλην Κρήτης), πολλά υδροσυστήματα παραμένουν ποιοτικά και ποσοτικά υποβαθμισμένα. Στο νότιο Αιγαίο (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα), «η υποβάθμιση σχετίζεται κατεξοχήν με την υπεράντληση των υπογείων υδάτων για την κάλυψη των αυξημένων υδρευτικών και αρδευτικών αναγκών, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και συνδέεται με την τουριστική δραστηριότητα», αναφέρεται.

Πηγή: Καθημερινή

Στα μεγάλα νησιά, όπως η Ρόδος και η Κως, τα υπόγεια νερά είναι σε καλύτερη κατάσταση, με εξαίρεση το νότιο τμήμα της Ρόδου και την Καρδάμαινα στην Κω όπου παρατηρείται υφαλμύρινση. Ενδιαφέρον είναι ότι στη νοτιοδυτική Νάξο οι γεωτρήσεις έχουν φτάσει σε κάποιο σημείο σε βάθος 400-500 μέτρων (δηλαδή, πολύ κάτω από τη στάθμη της θάλασσας), με την ΕΑΓΜΕ να εκτιμά ότι σύντομα κινδυνεύουν να εξαντληθούν” αναφέρεται μεταξύ άλλων.

Ήδη η περσυνή χρονιά δεν πήγε καλά από βροχοπτώσεις στο νησί. Μπορεί όπως είπε κάποτε ένας δήμαρχος “Ο Θεός αγαπά τη Νάξο και θα βρέξει”, αλλά μάλλον δεν μπορούμε να στηριχτούμε στις βουλές του Κυρίου, καθώς μας είναι άγνωστες, άσε που δεν ξέρουμε αν αγαπήσει άλλο νησί εν τω μεταξύ και βρεθούμε εκτός εμβέλειας της μεγαλοσύνης του.

Με την κλιματική κρίση παρούσα τίποτα δεν είναι βέβαιο. Και το μόνο σίγουρο είναι πως δεν αποτελεί “ευκαιρία” για μια από τα ίδια. Αν επιθυμούμε διαφορετικό αποτέλεσμα, μάλλον θα πρέπει να ξεβολευτούμε για τα καλά.

Η επιστημονική φαντασία έγινε πραγματικότητα, αλλά η πολιτική (και οι πολιτικοί) επιμένουν να βρίσκονται στη σφαίρα της φαντασίας προσπαθώντας να πείσουν πως ο γάιδαρος πετάει και πως η κλιματική κρίση δημιουργεί ευκαιρίες.

Εν τω μεταξύ εσύ ελπίζεις να την βολέψεις ε;

📸Markus Spiske/Unsplash

Δείτε επίσης