Το μεγάλο πρόβλημα της στέγασης στη Σαντορίνη αναδεικνύεται και πάλι με δραματικό τρόπο ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς. Στο νησί έχουν φτάσει οι εκπαιδευτικοί που θα αναπληρώσουν τις θέσεις για την φετινή χρονιά, αλλά ακόμη αναζητούν στέγη. Τον τελευταίο μήνα οι ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γεμίσει με αιτήματα εκπαιδευτικών που αναζητούν έστω ένα δωμάτιο να στεγαστούν προκειμένου να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην εκπαίδευση των παιδιών μας.
Οι αγγελίες προσφοράς ελάχιστες και το αντίτιμο δυσβάσταχτο. Οι τιμές των σπιτιών ξεκινούν από 400 € και φτάνουν μέχρι 600€ σε πολλές περιπτώσεις, για τα ελάχιστα σπίτια που διατίθενται. Να σημειώσουμε εδώ ότι όταν λέμε σπίτια στην Σαντορίνη δεν είναι καθόλου αυτό που έχουμε όλοι στο μυαλό μας. Με 400€ βρίσκεις ( αν βρίσκεις) δωμάτιο- κουζίνα (νεροχύτης με οικιακές συσκευές) στον ίδιο χώρο με την “κρεβατοκάμαρα” και ένα μπάνιο ( μην πάει το μυαλό σας σε κανένα studio). Αν θέλεις κρεβατοκάμαρα και κουζίνα ξεχωριστά 2 δωμάτια δηλαδή, τότε ανεβαίνεις κατηγορία και το ενοίκιο ξεκινά από 500€.
Η πλειοψηφία των σπιτιών δεν είναι και στην καλύτερη κατάσταση, καθώς πρόκειται για σπίτια ασυντήρητα ή φτιαγμένα όπως όπως για να «βγάλουμε» λεφτά, με ότι αυτό συνεπάγεται. Σημειώστε ότι τα περισσότερα είναι «καλοκαιρινά» όπως χαρακτηριστικά μου είπε μια ιδιοκτήτρια. Στην ερώτηση τι εννοεί, η απάντηση ήταν ότι « … έτσι είναι στη Σαντορίνη, αν βρέξει θα βάλει λίγα νερά το παράθυρο, ή η πόρτα…μην φανταστείς κάτι τραγικό, συνέχισε, θα περάσεις τη σφουγγαρίστρα και όλα εντάξει, άλλωστε δεν βρέχει στη Σαντορίνη….είναι παλιά τα κουφώματα αν δεν ήταν δεν θα είχε αυτή την τιμή…» αυτό σημαίνει “καλοκαιρινό” φτιαγμένο χωρίς ιδιαίτερη φροντίδα και προορισμένο για να κατοικείται το καλοκαίρι. Αν κάνει πάλι βαρύ χειμώνα που τα τελευταία χρόνια κάνει κρύο, για να το ζεστάνεις θα πρέπει το air-condition ή το ηλεκτρικό καλοριφέρ να είναι ανοιχτό όλη μέρα.
Αν είσαι πολύ τυχερός και βρεις κανένα νεόδμητο τότε η τιμή ξεκινά από 600 € γιατί με βάση την προσφορά που υπάρχει είναι κελεπούρι και πρέπει να το πληρώσεις.
Τα δυάρια κοστολογούνται από 600€ (όχι νεόδμητα) και πάνω και είναι δυσεύρετα. Σε αυτή την περίπτωση αναζητάς συγκάτοικο για να θυμηθείς πάλι τα φοιτητικά σου χρόνια.
Οι ελάχιστες προσφορές κατοικιών στις αγγελίες στα κοινωνικά δίκτυα, στα αγωνιώδη μηνύματα των εκπαιδευτικών, είναι σε αυτές τις τιμές τα περισσότερα. Ενώ στα απελπισμένα μηνύματα ότι δεν βρίσκουν, η απάντηση είναι «Θα βρείτε μην ανησυχείτε θα φύγουν τέλος Οκτωβρίου οι εργαζόμενοι και θα αδειάσουν». Για δυο μήνες δηλαδή θα πρέπει να βρουν εναλλακτικές λύσεις που δεν υπάρχουν. Κάποιοι έχουν ήδη απογοητευτεί και σκέφτονται να μην αναλάβουν υπηρεσία με ότι αυτό συνεπάγεται.
“Μη μιλάς, γιατί κάνεις κακό στο νησί”
Αν κάποιος αγανακτισμένος επισημάνει στα κοινωνικά δίκτυα, την τραγική κατάσταση που επικρατεί στο νησί, τότε μπορεί να δεχθεί και επίθεση (λεκτική) γιατί κάνει κακό στο νησί . Χαλάει την εικόνα. Για μια ακόμη φορά δεν μας νοιάζει η ουσία αλλά το φαίνεσθαι. Δεν βλέπουμε το δάσος αλλά το δέντρο. Όταν επισημαίνεις τα προβλήματα, όποια και αν είναι αυτά διαβάλλεις τον τόπο και τους ανθρώπους του και κάνεις κακό στον τουρισμό.
Χωρίς την παραμικρή πρόθεση να διαβάλλω τους ανθρώπους αυτού του νησιού που μένω ήδη 5 χρόνια αποφάσισα να γράψω αυτές εδώ τις γραμμές, για όσα συμβαίνουν στο θέμα της στέγασης στη Σαντορίνη.
Το θέμα της στέγασης στη Σαντορίνη είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα. Δεν αφορά μόνο τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους γιατρούς, τους πυροσβέστες, τους αστυνομικούς και όλους τους εργαζόμενους που καλούνται να εργαστούν στο νησί. Τα 2/3 του μισθού τους πάνε στο ενοίκιο, αναλογιστείτε που φτάνει το κόστος διαβίωσης, με ότι συμβαίνει αυτή τη στιγμή με το θέμα της ενέργειας και τις τιμές των τροφίμων.
Είναι ένα θέμα που πρέπει η Πολιτεία να δει άμεσα και να βρει λύσεις, μια που άφησε να εξελιχθεί με αυτό τον τρόπο, με τους υποστελεχωμένους ελεγκτικούς μηχανισμούς και υπηρεσίες σε όλους τους τομείς και με την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του τουρισμού που έχει ως αποτέλεσμα να διαμορφωθεί αυτή η κατάσταση.
Τα περισσότερα σπίτια έχουν γίνει καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και σε μεγάλο ποσοστό παράνομα. Είναι ένα από τα θέματα άλλωστε που επισημαίνουν οι ξενοδόχοι σε όλη τη Χώρα και στη Σαντορίνη.
Τα χωριά έχουν ενωθεί μεταξύ τους, από την τεράστια οικιστική ανάπτυξη αλλά, σπίτια για να μείνεις δεν υπάρχουν.
Όσα διατίθενται για ενοικίαση σε μεγάλο ποσοστό είναι ακατάλληλα για να μείνει εργαζόμενος – άνθρωπος. Για συμβόλαια μίσθωσης σε πάρα πολλές περιπτώσεις ούτε συζήτηση αλλιώς αν επιμείνεις δεν στο νοικιάζει άλλωστε θα βρει με τέτοια ζήτηση. Το ρεύμα με μετρητή, καθώς το ρολόϊ της ΔΕΗ είναι ένα για όσα «σπίτια» νοικιάζει ο κάθε ιδιοκτήτης, μια που τα «σπίτια» είναι δωμάτια. Υπάρχουν ιδιοκτήτες που είναι έντιμοι, αλλά και αυτοί που χρεώνουν ότι θέλουν και αν αντιδράσεις η απάντηση είναι, «άμα σ’ αρέσει αλλιώς βρες άλλο». Πατώντας στην ανάγκη του κάθε εργαζόμενου, ξέροντας ότι η εύρεση σπιτιού είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Στην πανδημία ελάχιστοι ασκήσανε το δικαίωμα τους για μείωση ενοικίου, που όριζε ο νόμος και τώρα αντίστοιχα με την επιδότηση στην κατανάλωση ρεύματος. Ο φόβος ένας, μην χάσει το σπίτι και βέβαια πως να το διεκδικήσει αφού δεν φαίνεται πουθενά. H Πολιτεία απούσα και σ’ αυτή την περίπτωση.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους γιατρούς, κανείς δεν δέχεται να έρθει στο νησί. Τα ενοίκια για αυτούς ξεκινάνε από 700€ και ανεβαίνουν καθώς ψάχνουν κάτι καλύτερο από τους υπόλοιπους. Μαζί με τα υπόλοιπα κλαδικά προβλήματα που έχει αυτή η επιλογή, η απόφαση για να έρθουν στη Σαντορίνη είναι αρνητική. Αποτέλεσμα δεν έχουμε γιατρούς στο Γενικό Νοσοκομείο Θήρας. Δεν θυμάμαι πια πόσο καιρό ζητείται προσωπικό, χωρίς αποτέλεσμα. Ιδιωτικές κλινικές που να είναι συμβεβλημένες με τον ΕΟΠΠΥ, δεν υπάρχουν, ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται με μαθηματική πρόοδο. Το κόστος των υπηρεσιών υγείας είναι μεγάλο, για τους πολίτες που καλούνται να τις επισκεφθούν και δεν είναι λίγοι αυτοί που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν. Το κόστος για μια μαγνητική φτάνει τα 250 €, ενώ αν ήταν συμβεβλημένη η κλινική με τον ΕΟΠΠΥ ο ασθενής θα πλήρωνε μόλις 35€, την συμμετοχή του. Αντίστοιχα συμβαίνει και με άλλες εξετάσεις.
Αστυνομικοί. Βγαίνουν δελτία τύπου για ίδρυση Αστυνομικής Διεύθυνσης Θήρας και την αύξηση της αστυνομικής δύναμης. Πόσοι όμως είναι στο νησί τελικά? Τι ρόλο παίζει η έλλειψη στέγης στον τελικό αριθμό αυτών που υπηρετούν στο νησί? Το ίδιο συμβαίνει και με τις υπόλοιπες υπηρεσίες που έχουν ανάγκη από προσωπικό, δεν αποφασίζει κανείς να έρθει.
Εργαζόμενοι για να αναλάβουν υπηρεσία στην καθαριότητα του Δήμου δεν υπάρχουν και δεν ανταποκρίνονται στις αγγελίες εργασίας, γιατί εισπράττουν περισσότερα χρήματα παρέχοντας υπηρεσίες στον τουρισμό, πως αλλιώς θα επιβιώσουν. Αν υποθέσουμε, ότι απευθυνόταν ο Δήμος ή ο εργολάβος σε άλλες περιοχές, για να εισάγει προσωπικό, προκειμένου να καλύψει τις αυξημένες εποχικές ανάγκες και ερχότανε, που θα μένανε; Ένας από τους λόγους που έχει ως αποτέλεσμα, το νησί να είναι μονίμως βρώμικο με τόσο κόσμο που καλείται να εξυπηρετήσει, και όλα λειτουργούν με συμβιβασμούς και γκρίνια.
Φέτος οι αγγελίες ανεύρεσης σπιτιού από οικογένειες που είναι χρόνια στο νησί αυξήθηκαν. Μάλλον προορίζονται και αυτά για βραχυχρόνια μίσθωση και πρέπει να αδειάσουν. Το μηνιαίο ενοίκιο που καταβάλουν μπορεί να εξασφαλιστεί με μια ημερήσια παραμονή ενός επισκέπτη αν το εκμεταλλευτούν ως κατάλυμα. Σπίτια για να στεγαστεί μια οικογένεια δεν υπάρχουν. Ένα σπίτι αξιοπρεπές για τετραμελή οικογένεια, αν βρεθεί, ξεκινά από 700 – 900 €. Πως θα ζήσει μια οικογένεια με δύο παιδιά, πόσο πρέπει να είναι το μηνιαίο εισόδημα του ζευγαριού;
Το ίδιο συμβαίνει και με τους εργαζόμενους στον Τουρισμό. Σε όσους δεν παρέχει σπίτι η επιχείρηση που εργάζονται , ψάχνουν απελπισμένα με αυτά τα δεδομένα να βρούνε κάπου να βγάλουν την σεζόν όπως όπως. Πρόβλημα και για τις επιχειρήσεις που παρέχουν σπίτι στους εργαζόμενους. Τα δεδομένα είναι για όλους τα ίδια.
Συζητάμε για τις ελλείψεις που υπάρχουν στο προσωπικό για τις τουριστικές επιχειρήσεις και δεν συζητάμε ανοιχτά για τα βασικά .Οι ανάγκες χρόνο με το χρόνο αυξάνονται και τα σπίτια μειώνονται, και εμείς κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλάκι, για να μην χαλάσει η εικόνα.
Το Υπουργείο Τουρισμού, η Περιφέρεια, ο Δήμος, οι Επαγγελματικές Ενώσεις κλπ, κάνουν λόγο για τουρισμό 365μέρες και για αυξημένα νούμερα στις αφίξεις, χωρίς να εξετάζουν πρώτα τα επιμέρους προβλήματα που υπάρχουν ή που δημιουργούνται και χρίζουν άμεσης αντιμετώπισης.
Το θέατρο του παραλόγου. Ένας φαύλος κύκλος που κανείς δεν παίρνει θέση. Προσπάθεια για να βρεθούν ουσιαστικές λύσεις δεν διαφαίνεται. Όποιος μιλάει δεν αγαπάει τον τόπο και τους ανθρώπους του.
Το πάθημα της πανδημίας φάνηκε να ” ταράζει τα νερά” αλλά αποδείχθηκε πρόσκαιρο.
Έχω την αίσθηση, όπως και πολλοί άλλοι ευτυχώς, ότι αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα η κατάσταση, τα επόμενα χρόνια θα ψάχνουμε να βρούμε εκπαιδευτικούς, γιατρούς, αστυνομικούς, πυροσβέστες, εργαζόμενους στον τουρισμό, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Το θέμα της στέγασης είναι μία παράμετρος από τα πολλά και σημαντικά προβλήματα, που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της ανεξέλεγκτης αύξησης του Τουρισμού αλλά δυστυχώς έχει και άλλες σοβαρές προεκτάσεις.
Ποιος όμως είναι αυτός που θα παρέμβει για να δώσει λύση σε αυτή την κατάσταση;
Η Πολιτεία, ο Δήμος, η Περιφέρεια και οι επαγγελματικές ενώσεις πρέπει να δούνε κατάματα τα προβλήματα που δημιουργούνται, γιατί περιθώρια για να κλείνουμε τα μάτια πια δεν υπάρχουν. Αν τώρα δεν αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, που δεν είναι λίγα, αύριο δεν θα υπάρχει μέλλον για πολλούς και προοδευτικά για τους περισσότερους ντόπιους και ξένους. Όσο για το νησί αστικοποιείται μέρα με τη μέρα και στο τέλος δεν θα θυμίζει τίποτα την Σαντορίνη παρά μόνο το ηφαίστειο της.
Έχει μεγάλη σημασία να επισημάνουμε ότι η κοινωνία της Σαντορίνης προβληματίζεται, υπάρχουν ντόπιοι και είναι αρκετοί ευτυχώς, αλλά δεν μπορούν να κάνουν τη διαφορά ούτε να δώσουν λύση, που ανησυχούν, αγωνιούν για αυτό που συμβαίνει στον τόπο τους, για το αύριο αυτού του νησιού και των παιδιών τους. Που σκύβουν το κεφάλι με αυτά που ακούν και με αυτά που αντικρίζουν. «Πως γίναμε έτσι» είναι η κουβέντα που ακούς «δεν αναγνωρίζω την Σαντορίνη που μεγάλωσα, δεν είμαστε εμείς αυτό».
Ο Τουρισμός έφερε την ευμάρεια αλλά χάθηκε το μέτρο σε όλα τα επίπεδα και μαζί μ’ αυτό και η ανθρωπιά.
Η κοινωνία άλλαξε και μάλιστα βίαια, όπως άλλαξε και το νησί και συνεχίζει να αλλάζει μέρα με τη μέρα. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον έπαψε να αποτελεί προτεραιότητα ο άνθρωπος και αυτό αντανακλάται σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει άμεσα να επαναπροσδιοριστεί αλλιώς θα είναι πολύ σύντομα αργά για όλους και σίγουρα για τον τόπο.
Η Πολιτεία έχει ευθύνη αλλά ευθύνη έχουμε και εμείς, που δεν μιλάμε, που κλείνουμε τα μάτια και αφήνουμε τα πράγματα στη μοίρα τους, που τα παίρνουμε όλα προσωπικά και με καχυποψία για τις προθέσεις όσων μιλάνε, χωρίς να βλέπουμε την αλήθεια κατάματα.
Πρέπει σαν κοινωνία να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας και να απαιτήσουμε από την Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της.
Αν δεν μπορείς να μορφώσεις τα παιδιά σου γιατί δεν θα έχεις δασκάλους, αν δεν έχεις γιατρούς αν δεν σε νοιάζει ο τόπος σου και το μέλλον του, αν δεν σε νοιάζει ο άνθρωπος, αν δεν έχεις καμία ποιότητα ζωής τότε τι μένει;
Να είστε σίγουροι ότι ακόμα και οι επισκέπτες το διακρίνουν αυτό σε μια κοινωνία, ακόμα και αν έρχονται για λίγες ημέρες και σίγουρα αυτή η Ελλάδα δεν είναι καθόλου ελκυστική.
Ελπίζω και εύχομαι η κοινωνία της Σαντορίνης να αυτορυθμιστεί και να απαιτήσει να γίνουν όσα πρέπει και δεν γίνονται, πριν να είναι πια αργά, κυρίως για εκείνη και μετά για όσους έρχονται εδώ να εργαστούν.
Κλείνοντας να πω σε όσους το έχουν ξεχάσει πως, κάποτε ο δάσκαλος ήταν ο πιο αξιοσέβαστος άνθρωπος σε έναν τόπο, γιατί χάριζε ένα καλύτερο μέλλον στα παιδιά τους προσφέροντας την γνώση που χρειαζόταν για να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι. Σήμερα τί άλλαξε?
Ας αναλογιστούμε σαν κοινωνία τις ευθύνες μας.
Πηγή: santorinimagazine.gr/Χαρά Καπότου
📸Unsplash