Το νερό αποτελεί έναν κρίσιμο φυσικό πόρο για τη βιωσιμότητα του τουρισμού ως κύρια οικονομική δραστηριότητα του νησιού μας.
Ενώ τα νησιά μας είναι εξαιρετικά ευπαθή στην κλιματική αλλαγή, η πρόκληση της λειψυδρίας σπάνια αντικατοπτρίζεται στην πολιτική και τα έγγραφα σχεδιασμού για τον αειφόρο τουρισμό ως σημαντικό τουριστικό ζήτημα.
Η Οδηγία για τα Νερά (WFD) 2000/60/ΕΚ της ΕΕ στοχεύει σε μια συντονισμένη προσέγγιση για τη διαχείριση και τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων. Ζητεί τη δημιουργία μονάδων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών και την ανάπτυξη εδαφικά προσανατολισμένων σχεδίων για τις λεκάνες απορροής ποταμών. Με βάση την ΟΠΥ, η Οδηγία για τις Πλημμύρες (FD) 2007/60/ΕΚ στοχεύει στη μείωση των δυσμενών επιπτώσεων από τις πλημμύρες στην ανθρώπινη υγεία, την πολιτιστική κληρονομιά, το περιβάλλον και τις οικονομικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με την οδηγία, χάρτες κινδύνου πλημμύρας και σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας πρέπει να καταρτιστούν από την Ελλάδα, η οποία μεταξύ άλλων μέσων θα πρέπει να χρησιμοποιεί τον χωροταξικό σχεδιασμό ως εργαλείο μετριασμού. Έτσι, και οι δύο οδηγίες έχουν σαφή αντίκτυπο στον σχεδιασμό και τη διαχείριση βιώσιμων ανθρώπινων οικισμών καθώς και στο άρθρο 98 της Νέας Αστικής Ατζέντας.
Ο υψηλότερης ποιότητας τουρισμός που επιδιώκει η Ελλάδα θεωρείται στρατηγική για περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξη προορισμών της κατηγορίας «ήλιο και παραλία». Ωστόσο, για την βιωσιμότητα του τουρισμού στα νησιά μας, πρέπει να εξετάσουμε σοβαρά την επίδραση αυτής της στρατηγικής στους υδάτινους πόρους. Τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένης της Ίου, Φολεγάνδρου και Σίκινου, βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση υδροδότησης. Παράλληλα, το ελληνικό κράτος επιχορηγεί και επιτρέπει τον σχεδιασμό τουριστικών θέρετρων που θα κατασκευαστούν στις πιο απομακρυσμένες περιοχές των νησιών μας. Αυτά τα πολυτελή θέρετρα, μαζί με την προβλεπόμενη αύξηση της ανάπτυξης μεγάλων ιδιωτικών επαύλεων στα νησιά μας, χαρακτηρίζονται από πληθώρα πισινών, που αυξάνουν τη μόνιμη ζήτηση νερού, άμεση συνέπεια αυτού του προτεινόμενου τύπου ανάπτυξης.
Μελέτες δείχνουν ότι οι απομακρυσμένες τουριστικές περιοχές χαμηλής πυκνότητας καταναλώνουν περισσότερο νερό κατά κεφαλήν από τις περιοχές υψηλής πυκνότητας, ειδικά για υπαίθριες χρήσεις νερού. Το αυξανόμενο επίπεδο ιδιοκτησίας πισίνας που παρατηρείται στην Ίο δημιουργεί πρόσθετες απαιτήσεις στην παροχή νερού. Στη Μαγιόρκα της Ισπανίας τα ερευνητικά αποτελέσματα έδειξαν ότι η απουσία πισίνας και κήπου έχει ως αποτέλεσμα δύο έως τρεις φορές χαμηλότερη μέση κατανάλωση ανά νοικοκυριό, κατά κεφαλήν (Rico-Amoros et al., 2009, σελ. 499). Οι απαιτήσεις σε νερό όπως οι πισίνες δημιουργούν πρόσθετες αιχμές κατανάλωσης νερού την εποχή των χαμηλών βροχοπτώσεων και της υψηλής εξατμισοδιαπνοής (Essex et al.,2004).
Οι δεξαμενές νερού μας βρίσκονται υπό συνεχή πίεση και η παροχή νερού εξαρτάται όλο και περισσότερο από την αφαλάτωση στα νησιά μας. Ο Δήμος Ίου στηρίχθηκε στην πρόληψη στο θέμα της ύδρευσης με έργα όπως η κατασκευή δεξαμενών ύδρευσης και σχέδια για αρδευτικό δίκτυο στην κάτω και πάνω κοιλάδα της Ίου. Ο Δήμος χρειάζεται την υποστήριξη ενός αρμόδιου χωροταξικού σχεδίου, το οποίο θα πρέπει να εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχει στο λειψυδρό νησί μας μια διασπορά σε τουριστικούς οικισμούς. Ειδικά δεδομένου ότι η ακαδημαϊκή έρευνα συνιστά ότι η χωρική ανάπτυξη προτείνει μια πιο πυκνή αστική μορφή και πολιτικές διατήρησης του νερού.
Το σωματείο «Σώστε την Ίο (Save Ios)» αποτελείται από φίλους και κατοίκους του νησιού που αντιτάσσονται στην σχεδιαζόμενη μορφή ανάπτυξης. Αυτό που πρεσβεύουμε και επιδιώκουμε αντίθετα είναι μια μορφή ανάπτυξης πιο ήπια και φιλική στο περιβάλλον, συμβατή με τη φυσιογνωμία του νησιού, και της οποίας τα οφέλη θα διαχέονται καλύτερα στην τοπική κοινωνία.
Μέρος των ενεργειών του σωματείου αφορούν την παρεμπόδιση περιβαλλοντικών καταστροφών στο νησί και την αποκατάσταση ζημιών που έχουν ήδη γίνει. Το σωματείο συνεργάζεται με δικηγόρους εξειδικευμένους στο περιβαλλοντικό δίκαιο ώστε να προβαίνει στις απαιτούμενες ενέργειες σε διοικητικό ή δικαστικό επίπεδο. Το σωματείο εξετάζει γενικότερα όλα τα ζητήματα νομιμότητας που αφορούν τις υπάρχουσες ή προβλεπόμενες επενδύσεις, την πρόσβαση του κοινού στις παραλίες, κλπ.
Το σωματείο παράλληλα στοχεύει να είναι δυναμικά παρόν στην συζήτηση για την μελλοντική ανάπτυξη του νησιού, με δικές του προτάσεις και ενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό, το σωματείο εκπονεί σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης για το νησί, και οργανώνει πολιτιστικές, εκπαιδευτικές και περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες.