Δεκαετία του ’80 και σαν παιδιά παίζαμε το παιχνίδι με τα αρκτικόλεξα των ΔΕΚΟ γελώντας με την ανακάλυψη της διαφορετικής ανάγνωσης. Ανάμεσα σ’ αυτά ήταν και η Δημόσια (τότε) Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, η ΔΕΗ, που η διαφορετική ανάγνωση του αρκτικόλεξου ήταν «Δεν Έχουμε Ηλεκτρικό».
Θες γιατί ήμασταν παιδιά, θες γιατί οι εποχές ήταν διαφορετικές, κανείς δεν είχε φανταστεί πως το συγκεκριμένο αρκτικόλεξο και η «διαφορετική» ανάγνωσή του θα έπαιζε δεκαετίες μετά τόσο σημαντικό ρόλο στη ζωή μας, ώστε να προκαλούνται λιποθυμίες στο άνοιγμα των φακέλων του λογαριασμού ρεύματος και ο κίνδυνος να μην έχουμε, όντως, ηλεκτρικό να είναι πραγματικός, αφού οι περισσότεροι αδυνατούμε να αποπληρώσουμε τα υπέρογκα ποσά που αναγράφονται.
Κοινωνικό αγαθό το ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά μάλλον περισσότερο με είδος πολυτελείας μοιάζει, έχοντας προσθέσει ένα ακόμα αδιέξοδο στα ήδη πολλά που μας βασανίζουν σ’ αυτή τη χώρα.
Πριν λίγες μέρες χαζεύοντας το timeline μου είδα αρκετούς λογαριασμούς ηλεκτρισμού και απόγνωση να το πλημμυρίζουν. Η έκπληξη διαδέχονταν τον θυμό στα σχόλια και οι αναρτήσεις όλο και πλήθαιναν.
Ανάμεσα στις αναρτήσεις είδα και αυτή του Σωτήρη Κουλουριώτη, ροδακινοπαραγωγού από τη Βέροια, με τον οποίο γνωριστήκαμε όπως συμβαίνει να γνωρίζονται οι δημοσιογράφοι με τους ακροατές τους (ή μη) όταν προκύπτει θέμα, άρα και ρεπορτάζ, πριν από αρκετά χρόνια.
Ο Σωτήρης όπως πολλοί από εμάς βρίσκεται σ’ εκείνη την ηλικία που είναι η πιο δημιουργική, όπως μας λένε χρόνια τώρα. Το να παραμένεις δημιουργικός βέβαια σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που θέλει να λέγεται ευρωπαϊκή, αλλά αυτό παραμένει στα χαρτιά, είναι από μόνο του άθλος και κόπος τεράστιος, αφού πρόκειται για δρόμο μετ’ εμποδίων, ειδικά αν είσαι και άνθρωπος που ο κώδικας των αξιών σου δεν σου επιτρέπει «εναλλακτικές» διαδρομές. Αλλά αυτό είναι μια μεγάλη κουβέντα που σηκώνει πολλή συζήτηση και ενδεχομένως να αποτελέσει μια ευκαιρία για ένα άλλο άρθρο.
Ο Σωτήρης είναι καρκινοπαθής. Πλέον δεν δύναται για λόγους υγείας να δουλέψει στα ροδάκινα. Οι χημειοθεραπείες, για όσους γνωρίζουν, έχουν τον δικό τους κύκλο και αυτό πρακτικά σημαίνει πως ο δικός μας προγραμματισμός κινείται όπως αυτές ορίζουν.
Χωρίς να χρειάζεται να επεκταθώ περισσότερο, ο καθένας άλλωστε αντιλαμβάνεται τι σημαίνει η εμφάνιση ενός σοβαρού προβλήματος υγείας, πως αλλάζει τα πάντα για όσο αυτό υφίσταται, στη ζωή μας και στη ζωή της οικογένειάς μας, πολύ περισσότερο όταν υπάρχουν χίλια άλλα προβλήματα γύρω μας και άπειρες δυσκολίες.
Από τη Βέροια στην Ξάνθη λοιπόν ο Σωτήρης. Νοίκιασε σπίτι και ξεκίνησε να ζει με τα νέα δεδομένα. Υπολόγιζε όμως χωρίς την ΔΕΗ και την περιβόητη ρήτρα αναπροσαρμογής. Ο ίδιος με βάση την εκτόξευση των λογαριασμών ρεύματος είχε υπολογίσει πως το μέγιστο που μπορούσε να έρθει ο λογαριασμός με την κατανάλωση που έκανε, θα έφτανε τα χίλια ευρώ, ποσό που δεν ήταν μικρό φυσικά, αλλά θα μπορούσε να ανταπεξέλθει, με δυσκολία μεν, αλλά θα τα κατάφερνε.
Ο λογαριασμός που έφτασε στα χέρια του όμως έγραφε με ωραία έντονη γραμματοσειρά το ποσό των 2.327 ευρώ για περίοδο κατανάλωσης 119 ημερών (1/11/2021-27/02/2022). Με εξίσου ωραία και έντονη γραμματοσειρά αναγράφονταν και το ποσό της «συνολικής έκπτωσης στον λογαριασμό από τις επιδοτήσεις του κράτους και την έκπτωση της ΔΕΗ» ύψους 297, 44 ευρώ.
Να σε κάψω Σωτήρη (Μαρία, Γιώργο, Κώστα, Χριστίνα) δηλαδή, να σ’ αλείψω λάδι και να πεις κι ευχαριστώ δηλαδή.
Μιλήσαμε τηλεφωνικά με τον Σωτήρη προκειμένου να καταλάβω τί έχει συμβεί που να έχει μια λογική εξήγηση, ώστε ν’ αποκλείσουμε άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να φουσκώσουν τον λογαριασμό. Προηγούμενα υπόλοιπα δεν υπήρχαν, τα τετραγωνικά του σπιτιού επίσης δεν δικαιολογούν το συνολικό ποσό χρέωσης, το ρεύμα είναι νυχτερινό, η θέρμανση γίνεται με θερμοσυσσωρευτές, αν μπορεί κανείς να ονομάσει θέρμανση τους 16 βαθμούς στο ένα δωμάτιο στην Ξάνθη, ίσα δηλαδή για να μην παίζουν τα δόντια σου καστανιέτες απ’ το κρύο, ενώ στον κυρίως χώρο δεν χρησιμοποιείται ρεύμα για την θέρμανση, αλλά σόμπα.
Η ρευματοκλοπή έχει αποκλειστεί ως περίπτωση και η αλήθεια είναι πως από το σοκ του λογαριασμού γίνονται ακόμα προσπάθειες να βρεθεί μια λογική εξήγηση που να δικαιολογεί το υπέρογκο ποσό, ωστόσο έχουν εξαντληθεί τα σενάρια μαζί με την υπομονή των ενοίκων.
Η πρώτη προσέγγιση που έγινε με την πάλαι ποτέ Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού δείχνει διακανονισμό με την παροχή να χρεώνεται πλέον στο όνομα του νέου ενοίκου.
Και φυσικά η άλλη λύση είναι να συμμετέχει, ως καταναλωτής, στην συλλογική αγωγή Ενέργειας μέσω ΙΝΚΑ στην οποία και θα συμμετάσχει τελικά, όπως και πολλοί συμπολίτες μας.
«Δεν νομίζω να έχω άλλη λύση εκτός από την προσφυγή» θα πει ο Σωτήρης. «Η κατάσταση έχει ξεφύγει και εντάξει, αν ξόδευα πραγματικά ρεύμα θα έλεγα πως φταίω και θα μπορούσα να προσέξω την επόμενη φορά, αλλά δεν πρόκειται για σπατάλη. Και δεν θέλω καν να σκέφτομαι τι θα γίνει όταν έρθει ο λογαριασμός στο πατρικό μου που δεν έχει φτάσει ακόμα» συμπληρώνει.
Ο Σωτήρης είναι μια περίπτωση ανάμεσα στις χιλιάδες περιπτώσεις. Και κάθε περίπτωση έχει πίσω της ως διαδραστικό φόντο μια ιστορία που κάνει τον λογαριασμό να είναι ένα επιπλέον βάσανο στα ήδη πολλά που αντιμετωπίζουμε καθημερινά λόγω της ακρίβειας. Χαμηλοσυνταξιούχοι, χαμηλόμισθοι, άνεργοι, οικογένειες με άνεργα μέλη, φοιτητές, μικρές επιχειρήσεις υποφέρουν περισσότερο από τις παράλογες και άνευ προηγουμένου χρεώσεις ηλεκτρικού ρεύματος.
«Σε λίγο θα πουλάμε ό,τι έχουμε για να έχουμε ρεύμα, χωράφια, σπίτια κλπ» μου λέει ο Σωτήρης τηλεφωνικά, απαντώντας στο ερώτημα της αποπληρωμής των λογαριασμών ηλεκτρισμού, ένα ερώτημα βέβαια που μας αφορά όλους
Η ρήτρα αναπροσαρμογής είναι ένα ακόμα καρφί στον …σταυρό του μαρτυρίου που σηκώνουν οι πολίτες σ’ αυτή την χώρα, που αντί να χτυπάει το κακό στη ρίζα και να επιθυμεί πραγματικά την ευημερία των πολιτών, προτιμά τις επιδοματικές πολιτικές που τελικά δεν ανακουφίζουν τους πολίτες, αλλά αντιθέτως συντηρούν την κατάφορη αδικία εναντίον του, αφού συντηρούν την έκρηξη των τιμών και μετακυλούν ουσιαστικά τις επιδοτήσεις στους κερδοσκόπους, που τις καρπώνονται χωρίς ν’ αλλάζει τίποτα επί της ουσίας.
Ακρίβεια και έκρηξη στις τιμές της ενέργειας βιώνουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο έχουν προχωρήσει σε μείωση των ειδικών φόρων ή έχουν επέμβει ρυθμιστικά στις τιμές μέσω πλαφόν, όπως η Γαλλία για παράδειγμα. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ μέχρι τον Μάρτιο οι 19 από τις 27 χώρες της Ευρωζώνης έχουν προχωρήσει σε μέτρα όπως η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης. Στην Ελλάδα ακούμε δηλώσεις υπουργών και υφυπουργών όπου θεωρούν την μείωση του φόρου στα καύσιμα ως μέτρο που θα ευνοήσει τους πλούσιους, όχι τους φτωχούς και η εμπορευματοποίηση των κοινωνικών αγαθών συνεχίζεται, προσδοκώντας η κυβέρνηση το… αόρατο χέρι της αγοράς να δώσει λύση, αλλά αυτό μάλλον είναι απασχολημένο.
Ίσως η λύση θα ήταν να περιμένουμε κι εμείς οι πολίτες ένα αόρατο χέρι να … «ρυθμίσει» την αποπληρωμή των υπέρογκων λογαριασμών που μας χρεώνουν, όταν και όποτε βρει το χρόνο για ν’ ασχοληθεί. Κι επειδή αόρατο χέρι που να ρυθμίζει αγορές και αποπληρωμές δεν υπάρχει, είναι στο χέρι μας, τελικά, να απαιτήσουμε μαζικά τις ρυθμίσεις που θα χαλαρώσουν την μέγγενη που μας σφίγγει.