Τις τελευταίες δυο μέρες κάνει τον γύρο του διαδικτύου μια ανάρτηση από κάτοικο της Νάξου που αναδεικνύει ένα πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που δεν φαίνεται να έχει απασχολήσει κανέναν άλλο εκτός από τους κατοίκους.
Ήδη από πέρυσι η κουβέντα άνοιξε μεταξύ κατοίκων και φίλων επισκεπτών. Όταν με αφορμή τον κορονοϊο αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο τα τετραγωνικά μέτρα για τους επιχειρηματίες που βρίσκονται κοντά στις παραλίες. Τότε ίσως, δικαίως, να σκέφτηκαν πολλοί από εμάς πως πρέπει να βγουν τα σπασμένα της πανδημίας. Ουδέν όμως μονιμότερο του προσωρινού.
Μην βιαστείτε να ρίξετε “ανάθεμα” σ’ εκείνους που αναδεικνύουν το πρόβλημα. Και ναι, δεν εμφανίζεται μόνο στη Νάξο το φαινόμενο, αυτό όμως δεν “νομιμοποιεί” κανέναν να νιώθει πως “σωστό είναι, αφού έτσι κάνουν όλοι” και ξεμπερδέψαμε.
Η πανδημία και η κρίση που ακολούθησε μαζί με την κλιματική κρίση έφεραν πολύ γρηγορότερα τις αλλαγές που ειδικοί στον τουρισμό τις περίμεναν τουλάχιστον σε βάθος πενταετίας, αλλαγές που δεν μπορούμε να παραβλέψουμε. Ο κόσμος στρέφεται σε μια άλλη πιο βιώσιμη εκδοχή σ’ αυτό που αποκαλούμε “τουριστικό προϊόν” και η μαζικότητα, η υπερεκμετάλλευση κάθε πόρου για εμπορικό σκοπό δεν είναι αυτονόητο πως θα αποφέρει κέρδος, όπως ίσως σκέφτονται-ή μάλλον δεν σκέφτονται, απλά αυτό κάνουν-όσοι θεωρούν πως έτσι είναι και όχι αλλιώς.
Το να κλείνεις τα μάτια στις αλλαγές που είναι ήδη εδώ, να μην ακολουθείς τις εξελίξεις προς πιο βιώσιμες λύσεις και να μην προσπαθείς να προσαρμοστείς με σαφή προσανατολισμό σημαίνει πως στο τέλος θα χάσεις το παιχνίδι.
Αλλά ποιος θα τα εξηγήσει όλα αυτά στους επιχειρηματίες του νησιού μας, ακόμα και σ’ εκείνους που δεν ασχολούνται με τον τουρισμό;
Μήπως η δημοτική αρχή, που πέρα βρέχει σε ό,τι αφορά θέματα όπως περιβάλλον, παραλίες, καθαριότητα, υποδομές για ποιότητα ζωής, βιώσιμη κινητικότητα, ανάδειξη υλικής και άϋλης πολιτιστικής κληρονομιάς; Οι φορείς; Το κράτος ίσως, που οι “στρατηγικοί επενδυτές” του, απλώνονται ανεξέλεγκτα, μέχρι να καταφύγουν οι πολίτες στο ΣτΕ, ώστε να μπει ένα στοπ, όπως έγινε σε Ίο και Πάρο πρόσφατα;
Ποιός θα εξηγήσει πως ο εκβραχισμός του βυθού μιας παραλίας είναι μια καταστροφική ανοησία που βλάπτει ανεπανόρθωτα την ίδια την παραλία με διάβρωση και κατ’ επέκταση βλάπτει τον τόπο και το τουριστικό προϊόν;
Ποιός θα εξηγήσει σε ανθρώπους κοντόφθαλμους, χωρίς όραμα και γνώση, πως οι προστατευόμενες περιοχές είναι πόλος έλξης για τον επισκέπτη, αφορούν την ιδιαίτερη ταυτότητα του νησιού και δεν προσφέρονται για να αυτοκινούμενα που στρατοπεδεύουν εντός του αιγιαλού προστατευόμενης περιοχής;
Ποιός θα πει σ’ εκείνον τον ντόπιο παραγοντίσκο που κάνει μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία πως όχι, δεν υπάρχει δρόμος στην Αλυκή (Λαγκούνα) που αποτελεί Καταφύγιο Άγριας Ζωής για να ζητήσει εκ μέρους (!!!) 45 Ευρωπαίων πολίτων (!!!) ν’ ανοίξει ο δρόμος για να κατέβουν να αθληθούν με τα οχήματά τους μέσα στην Αλυκή; Το κάνουν και στην πατρίδα τους αυτό στις προστατευόμενες περιοχές που ορίζει το κράτος με νόμο οι ίδιοι και οι επισκέπτες τους;
Ποιός θα σώσει τους κέδρους που ξεραίνονται και αποτελούν μοναδικό μνημείο φυσικής ομορφιάς που συντηρεί ολόκληρο οικοσύστημα και αποτελεί περιοχή Natura;
Ποιός θα τοποθετήσει ενημερωτικές πινακίδες-κανονικές, όχι παράνομες γιαλαντζί όπως στην Λαγκούνα-που να ενημερώνει τι και γιατί προσέχουμε στο μέρος που βρισκόμαστε;
Ποιός θα επιβλέψει την αλόγιστη επέκταση και θα επιβάλει τον νόμο κατά περίπτωση;
Ποιός, αλήθεια, θα εξηγήσει πως οι αμμοθίνες δεν είναι ένα “λάθος”, ένα “καπρίτσιο” της Φύσης το οποίο υπάρχει μόνο και μόνο για να εμποδίζει την ανάπτυξη καρεκλοτραπεζακίων, ξαπλωστρών, διαδρόμων και άλλων αθλοπαιδιών, αλλά οι συγκεκριμένοι σχηματισμοί αποτελούν προστασία για τον αιγιαλό και ο,τι εκτείνεται πέρα απ’ αυτόν;
Είναι πολλά ακόμα τα ερωτήματα και η απάντηση ποιος θα απαντήσει, δυστυχώς, άλυτος γρίφος. Έχω την πεποίθηση πως, αν δεν είχε καταρρεύσει η φούσκα του νέου ρεκόρ αφίξεων για το 2023 με ακυρώσεις κρατήσεων, αντί του “βούλιαξαν τα νησιά από κόσμο” που περίμεναν κανείς δεν θ’ ασχολούνταν με το θέμα, παρά μονάχα οι ίδιοι άνθρωποι που ασχολούνται κάθε φορά. Αυτοί οι άνθρωποι που χλευσαστικά οι άσχετοι παντός είδους επίσημοι ή ανεπίσημοι αποκαλούν “οικολόγους”, “μίζερους”, “γκρινιάρηδες” που “τίποτα πια δεν τους αρέσει” και “κάνουν μόνο κριτική”.
Αν δεν κατανοήσουμε εμείς οι ίδιοι τον πόρο που είναι ολάκερο το νησί και η ομορφιά του, τα μνημεία, το φυσικό κάλλος, η ιστορία του, η γαστρονομία του, οι άνθρωποι του, τα χωριά και οι κάτοικοί τους κι αν δεν καταλάβουμε πως χρειάζεται διαχείριση ως προορισμός, όχι με αυτόματο πιλότο, αλλά με σχέδιο και στρατηγική θα είναι πολύ αργά για δάκρυα. Γιατί κανείς δεν μπορεί να πει οτι δεν ήξερε εν έτει 2023 τι συμβαίνει και γιατί η στροφή σε άλλο μοντέλο ανάπτυξης δεν είναι μόνο επιβεβλημένη από τις συνθήκες, αλλά σωτήρια και για την οικονομία.
Εμείς οι ίδιοι πρέπει να περιφρουρήσουμε το νησί μας και την ταυτότητά του. Γιατί χωρίς το νησί και την ομορφιά του, όταν όλα θα τα έχουμε ισοπεδώσει, τότε δεν θα υπάρχει κανένα ενδιαφέρον για τον επισκέπτη. Όμορφοι προορισμοί υπάρχουν παντού στον κόσμο και πολλοί απ’ αυτούς είναι φθηνότεροι, ανερχόμενοι και βρίσκονται πολύ κοντά μας.
Το αφήγημα της μοναδικότητας του προορισμού και του περιβόητου “ελληνικού καλοκαιριού” -ο αυτόματος πιλότος μας-καταναλώνεται μεταξύ μας, αλλά δεν είναι αποδοτικό εργαλείο, προκαλεί εφησυχασμό που οδηγεί σε λάθος δρόμο.
Διαβάζοντας το parallaximag.gr μπορεί να δει κανείς συγκεντρωμένες τις αναρτήσεις που υπογράφει ο Louis V Stevenson που είναι κάτοικος της Νάξου. Αλλά και απλός επισκέπτης να ήταν, πάλι την ίδια αξία έχουν οι παρατηρήσεις του. Και δεν είναι ο μόνος που το παρατηρεί, αλλά δεκάδες επισκέπτες που ψάχνουν να βρούν το “νησί” μέσα σ’ ένα χαμό “πόλης”.
Τελικά πολλοί επισκέπτες προτιμούν τα χωριά-αυτά τα ξεχασμένα από τους αρμόδιους και την συγκοινωνία- της ορεινής Νάξου. Για να ζήσουν την εμπειρία του νησιού. Πολλοί απ’ αυτούς έχοντας ξανάρθει δυσκολεύονται ν’ αναγνωρίσουν το νησί κι ας ήταν εδώ ξανά πριν από 5-6χρόνια.
Τι θα κάνουμε λοιπόν;
Τί ανάπτυξη θέλουμε; Γιατί σ’ αυτό το τελευταίο όλοι έχουμε λόγο καθώς η Νάξος και η ανάπτυξή της αφορά όλους τους κατοίκους, που ακόμα κι αυτό, αν και αυτονόητο, δύσκολα γίνεται κατανοητό από ορισμένους. Λες και το νησί ανήκει μόνο στους έχοντες τουριστικές επιχειρήσεις, επομένως θα ορίσουν αυτοί πως θα αναπτυχθεί, οι υπόλοιποι κάτοικοι είναι κομπάρσοι στον θίασο.
Ακολουθεί το κείμενο και οι αναρτήσεις του Louis V Stevenson όπως δημοσιεύτηκαν στο parallaximag.gr το οποίο στάθηκε και η αφορμή για τα παραπάνω. Ο συγκεκριμένος δεν είναι ο μόνος που παρατηρεί όσα περιγράφει. Δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά αφορμή ν’ ανοίξει ενας σοβαρός και ουσιαστικός διάλογος όχι τσαπατσούλικα, κατά την προσφιλή συνήθεια των παραγόντων και αρχόντων, με αφηγήματα εφησυχασμού σαθρά επιχειρημάτων και επιστημονικότητας, αλλά με μεθοδικότητα, σχεδιασμό, γνώση και κυρίως ειλικρίνεια και όπου προκύπτει διαφάνεια.
“Μην έρθετε στη Νάξο περιμένοντας να βρείτε όμορφες παραλίες. Η Νάξος ήταν κάποτε, μέχρι και πρόσφατα, διάσημη για τις παρθένες παραλίες της. Η παραλία του Αγίου Προκοπίου, ψηφίστηκε μία από τις 10 καλύτερες παραλίες της Ευρώπης. Δεν είναι πια. Σχεδόν όλες οι παραλίες της Νάξου έχουν μετατραπεί σε πολυσύχναστους, δύσοσμους ακριβούς χώρους τοποθέτησης για ξαπλώστρες. Απληστία.
Οι μισές τουλάχιστον από αυτές είναι παράνομες. Ξεκινούν από την άκρη του νερού και σχεδόν κολλητά η μία ξαπλώστρα από την άλλη επεκτείνονται στην ακτή. Η καρδιά μου κλαίει γι΄αυτήν την κάποτε όμορφη παραλία.
Κλαμπ και εστιατόρια έχουν κάνει κατάληψη σε παραλίες. Από την άκρη του νερού και μέχρι το δρόμο ο χώρος είναι καλυμμένος με ξαπλώστρες, τραπεζοκαθίσματα, ομπρέλες, ξύλινα πατώματα, αποθηκευτικούς χώρους.
Περιοχές που είναι ηλεκτροδοτημένες και φωτίζονται, ενώ δεν επιτρέπεται κάτι τέτοιο. Μπαρ, χώροι εξυπηρέτησης, τεράστια ηχεία για μουσική, που επίσης δεν επιτρέπονται.
Δεν μπορείς πλέον να δεις το νερό από το δρόμο. Μπλοκάρουν κάθε θέα προς τη θάλασσα. Λειτουργούν λες και είναι δική τους. Όλοι γνωρίζουν ότι είναι παράνομο. Τι μπορεί να συμβαίνει; Δεν αποδίδουν τα πρόστιμα; Έχουν ανθρώπους στην αστυνομία; Τόσοι πολλοί παραβιάζουν τους νόμους, που πλέον έχει γίνει ο κανόνας αντί για την εξαίρεση, επομένως μένουν ατιμώρητοι;
Αν αυτή είναι η ιδέα σας για τις ειδυλλιακές παραλίες, τότε μην έρχεστε στη Νάξο. Ανάλογα με την ημέρα θα πρέπει να πληρώσετε για μία ξαπλώστρα από 10 έως 65 ευρώ, ενώ οι ιδιοκτήτες έχουν την απαίτηση να αγοράσετε φαγητό ή ποτό.
Αν είστε μια τετραμελής οικογένεια για τις ξαπλώστρες και το τι θα φάτε και θα πιείτε, μπορείτε να πληρώσετε περισσότερο και από την τιμή του δωματίου του ξενοδοχείου σας. Η παραλία Προκοπίου μήκους περίπου 1,6 χιλιομέτρων έχει πλέον αποκτήσει στο μεγαλύτερο της μήκος ξαπλώστρες που καλύπτουν όλη την παραλία από το νερό μέχρι το δρόμο.
Πολύ λυπηρό” καταλήγει στις αναρτήσεις του ο Louis V Stevenson.
Οι υπόλοιποι γκρινιάζουμε μεταξύ μας και λέμε ο ένας στον άλλο να τα πει γιατί “ξέρεις, μικρή κοινωνία μωρέ, αύριο κάτι μπορεί να χρειαστώ και θα τους βρω μπροστά μου ” κλπκλπ, τα γνωρίζετε άλλωστε.
Τις επόμενες μέρες, όπως διαβάζουμε στον Τύπο, ο Εισαγγελέας Εφετών Αιγαίου κ. Οδυσσέας Τσορμπατζόγλου θα επισκεφτεί το νησί μας.
Άραγε τι θα βρει στη Νάξο μετά την Μύκονο και την Ίο;
📸Louis V Stevenson